Veldhoven onthuld

De Protestantse Pastorie

Veldhoven onthuld is een artikelreeks over markant Veldhovens erfgoed.

Dorpstraat 120

De naam Protestantse Pastorie verwijst naar de geschiedenis van het pand dat in 1770 werd gebouwd. Maar haar verhaal begint al eerder. Vóór de Vrede van Munster in 1648 was het waarschijnlijk de woning van de pastoor van de Caeciliaparochie. In dat jaar moest de pastorie worden afgestaan aan de eerste dominee van Veldhoven, predikant Wilhelmus Comijn.

Op 17 november 1708 staken Franse soldaten op den Broek twaalf huizen in brand, waaronder het huis van dominee Bedber. De herstelde woning werd in 1723 door het dorpsbestuur van Veldhoven voor 750 gulden gekocht van de weduwe van dominee Hazeu. Vanaf 1740 raakte de pastorie in verval. Dominee Ross klaagde in 1743 dat hij in de slechtste pastorie van de Meierij woonden. Er volgden reparaties maar in 1768 oordeelde men dat het toch hoog tijd werd voor een rigoureuze ingreep. De oude pastorie werd in 1770 gedeeltelijk afgebroken en herbouwd. Peter van Wijk uit Sint Oedenrode nam het werk aan voor 3319 gulden.

In 1822 nam de hervormde gemeente de  predikantswoning  voor 975 gulden over van het gemeentebestuur. Halverwege de jaren 30 van de 20e eeuw bleek de pastorie in zodanig slechte staat te verkeren dat de kerkenraad overwoog het pand te slopen. Dankzij dominee  Van Bart is het niet zover gekomen. Het duurde nog tot 1947 voordat met de restauratie van de pastorie kon worden begonnen. In maart 1948 was die voltooid. De uiteindelijke kosten bedroegen 22.246 gulden. In 1965 werd de pastorie verkocht aan de gemeente Veldhoven en vervolgens kwam zij in particuliere handen terecht.

MEER VELDHOVEN ONTHULD

Het Klokmonument

De klok in het monument is een luidklok uit de H. Caeciliakerk. Zij is gegoten in 1801 en komt oorspronkelijk uit de kerktoren die tot 1834 op de Oude Kerkhof in d’Ekker stond.

Sint-Janstros Oerle

In Oerle wordt het feest van Sint-Jan de Doper al eeuwen gevierd. Vroeger met een bedevaart, nu met het wijden van de Sint-Janstros.

De Ginkgo biloba

In de achtertuin van de Oude Pastorie staat ook een monument en wel een groen monument, de Ginkgo biloba oftewel de Japanse notenboom.

De Gender

Voor veel Veldhovenaren van nu zal het misschien een betekenisloos stroompje zijn maar voor de ontwikkeling van Veldhoven is de Gender van belang geweest.

Voormalige boerderij

Deze voormalige boerderij van het Noordbrabantse langgeveltype is op 8 mei 1967 ingeschreven als rijksmonument.

Fabrikantenwoning

Op Locht 18 staat een woonhuis dat herinnert aan de Veldhovense fabrikantentijd uit de tweede helft van de 19e eeuw.

De Brink van Zandoerle

Zandoerle is gebouwd rondom een beschermd historisch uniek dorpsgezicht. Een rechthoekig plein aan een doorgaande weg die van Oerle naar Knegsel leidt.

De Leeuwenhoff

Aan de Berkt 50 staat de eerste burgemeesterswoning van Oerle, genaamd De Leeuwenhoff. De eerste burgemeester van Oerle, Johannes van Sambeek, laat het in 1811 bouwen.

De Oude Kerkhof, d’Ekker

De Oude Kerkhof in de wijk d’Ekker is één van de oudste historische locaties in de gemeente Veldhoven. Eeuwenlang heeft daar de kerk van Veldhoven-Dorp/Zonderwijk gestaan.

Het Notarishuis

Eén van de oudste en meest karakteristieke panden in de gemeente Veldhoven.

De pastorie van Meerveldhoven

Wie is de ontwerper van de pastorie aan de Kapelstraat-Zuid? Het gemeentearchief en het parochiearchief geven geen uitsluitsel.

De Kers

Daar waar nu uitgaanscentrum De Kers staat, stond vroeger brouwerij/herberg ‘De drie zwaantjes’.

De Steenselse Hut

Locht 120 staat bij oudere Veldhovenaren bekend als de Steenselse Hut. In de 19e eeuw stond er een sobere hut die bewoond werd door de familie Van Ham.

Hendrik Willem Platteel

Dit in 1885 gebouwde pand werd in 1897 door Hendrik Willem Platteel gekocht die er een sigarenfabriekje begon.

J. Limpens Smederij

Smid Jan Limpens betrekt in 1922 met zijn echtgenote Maria Barbara Schoutissen vanuit Eindhoven dit woonhuis met smederij.

Het Koetshuis

Op de splitsing Oude Kerkstraat-Paleisstraat staat sinds 1880 het Koetshuis. De klokgevel met daarin de zesdelige schuiframen vallen het meest op.

Museum ’t Oude Slot

Verscholen in een prachtige wijk ligt, omringd door een gracht, een van de mooiste Rijksmonumenten van Veldhoven.

Selstadium

Burgemeester Antonius Janssens liet in 1895 op deze zichtlocatie dit prachtig pand bouwen.

Oude raadhuis

Dit gebouwtje herinnert ons er aan dat Oerle eens een eigen gemeente was.

Villa ‘het Slot’

Deze markante villa werd in 1928 gebouwd naar een ontwerp van de Bossche architect Albert Valk, de broer van de meer bekende Hendrik Valk.

Klooster en pensionaat

Meer dan 100 jaar hebben het klooster en het pensionaat “Onze Lieve Vrouw van Lourdes” het straatbeeld van de Oude Kerkstraat bepaald.

Het Trapjeshuis

Het markante Trapjeshuis is zo genoemd naar de trapgevels aan de zijkant.

De tram

Tussen 1897 en 1937 reed er een stoomtram door de Kempen, van Eindhoven naar Reusel.

De Lindebloem

Op 16 februari 1901 werd bij notaris Hordijk te Vessem door lokale boeren de Coöperatieve Roomboterfabriek “De Lindebloem” opgericht.

De Schaapskooi

“De Schaapskooi” was de laatste herinnering aan het boerenleven op Sondervick.

Huize Ter Eik

Dankzij een verharde weg, een trambaan en de Gender had het een gunstige ligging voor industrieën en was het aantrekkelijk voor fabrikanten in markante villa’s.

Locht 44 en 44a

Op de Locht in Veldhoven staan enkele karakteristieke panden die herinneren aan de industrialisatie die in de tweede helft van de 19e eeuw de dorpen in de Kempen veroverde.

Molen De Adriaan

Op de grens van Meerveldhoven en d’Ekker staat de molen ‘De Adriaan’, een rijksmonument uit 1906.

Zandoerle 30

Zandoerle 30 is een langgevelboerderij van omstreeks 1865. Het is een rijksmonument.

Kapelstraat 8

Door aannemer Pieter van Grootel in zakelijke stijl gebouwde villa naar voorbeelden van de wereldbekende architect Willem Marinus Dudok.

Zandoerle 11

De woonboerderij, meer dan 100 jaar verbonden geweest aan de familie Van de Ven, kent een rijke geschiedenis.

Café De Beurs

Al in de 19de eeuw stonden er tegenover de kerk in Veldhoven-dorp twee cafés: het café van Friedje Verhagen (Dorpstraat 15) en dat van Driek Bijnen (Dorpstraat 17).