Zoeken
Sluit dit zoekvak.

Veldhoven onthuld

Veldhoven onthuld is een artikelreeks over markant Veldhovens erfgoed.

Binnenweg 1

Burgemeester en linnenfabrikant Antonius Janssens liet in 1895 op deze zichtlocatie dit prachtig pand bouwen. Daarvoor woonde hij bij zijn familie op Binnenweg 9 waar zijn ouders café d’n Engel hadden.

Dat hij in 1892 burgemeester van Zeelst werd na de dood van burgemeester Habraken, kwam als een grote verrassing. De Habrakens en de Bazelmansen gaven in dit dorp al decennia lang de toon aan. Hij moest het bij de burgemeestersverkiezing opnemen tegen Jan Bazelmans, die getrouwd was met Cornelia Habraken, de dochter van de burgemeester.

Na zijn verkiezingsoverwinning werden bij hem de ruiten ingegooid, iets wat zelfs de Leeuwarder Courant haalde. Kort na zijn benoeming bouwde hij de villa op Binnenweg 1, wat meteen het grootste en meeste markante huis van het dorp werd. In de gemeenteraad ontstond enige beroering omdat hij de lantaarn die op de kruising van wegen voor zijn huis aan een boom was gevestigd, liet verplaatsen boven de toegangspoort van zijn huis.

Selstadium
Bij de bouw kreeg het huis de naam Selstadium. Voor deze naam is tot op heden nog geen goede verklaring gevonden; het eerste stuk duidt ongetwijfeld op Zeelst, de rest blijft gissen.

Aannemer was de plaatselijke timmerman Willem van Wetten. De architect was Jos Grambeek uit Eindhoven. Een artikel in de Peel- en Kempenbode van 30 januari 1895, waarin verslag wordt gedaan van de feestelijke ingebruikneming van het pand, sluit namelijk af met de woorden: “De architect, de heer Jos. Grambeek uit Eindhoven, verdient allen lof voor plan en uitvoering van dit alleszins keurig gebouw.”

Henricus Hubertus Josephus (Jos) Grambeek (1845-1905) werd in Roermond geboren. Vader was koperslager en het gezin woonde in de Swalmerstraat. Jos werd atelier-chef bij Pierre Cuypers in Roermond. In 1887 trouwde hij met de Eindhovense Sophia Cornelia Mulkens (1848-1911) en vestigde zich als zelfstandig architect in de Eindhovense Willemstraat. Hij bouwde in Eindhoven onder andere het nog bestaande pand aan het Wilhelminaplein 10 en het stadspaviljoen. In Valkenswaard ontwierp hij ook verschillende panden: Brakenstraat 10-12, Markt 3 (protestantse pastorie), Markt 31 (voormalig hotel) en Markt 51 (café). De voormalige protestantse kerk op de Markt, nu gemeentelijke trouwzaal, is eveneens van zijn hand. Hij overleed op 23 juli 1905, slechts 60 jaar oud. Helaas is zijn archief niet bewaard gebleven waardoor het moeilijk is om tot een overzicht van zijn oeuvre te komen.

Burgemeester Janssens trouwt in 1898 op 50-jarige leeftijd met Elisabeth van den Heuvel. Als het echtpaar terugkomt van hun huwelijksreis wordt het groots ontvangen en is het feest in heel het dorp.

Antonius Janssens is begraven op het kerkhof van Zeelst. Enige jaren geleden was zijn graf in verval geraakt. Omdat er geen nabestaanden zijn is vanuit de gemeenschap actie ondernomen om het graf te restaureren.

De villa is nog steeds in gebruik als woonhuis. Het is een Rijksmonument en we hopen dat dit voldoende bescherming biedt om het voor de Veldhovense gemeenschap te behouden.

MEER VELDHOVEN ONTHULD

Aert Swaens

In 1963 krijgt de gemeente Veldhoven bij de totstandkoming van de wijk Zonderwijk behoefte aan een plaatselijke woningcorporatie.

Parochie Sint-Maarten Heikant

Toen de wijk Heikant / De Kelen in voorbereiding was (1965) werden er voor deze wijk drie katholieke kerken gepland. Dat blijkt later wel erg optimistisch te zijn.

Het Klokmonument

De klok in het monument is een luidklok uit de H. Caeciliakerk. Zij is gegoten in 1801 en komt oorspronkelijk uit de kerktoren die tot 1834 op de Oude Kerkhof in d’Ekker stond.

Sint-Janstros Oerle

In Oerle wordt het feest van Sint-Jan de Doper al eeuwen gevierd. Vroeger met een bedevaart, nu met het wijden van de Sint-Janstros.

De Ginkgo biloba

In de achtertuin van de Oude Pastorie staat ook een monument en wel een groen monument, de Ginkgo biloba oftewel de Japanse notenboom.

De Gender

Voor veel Veldhovenaren van nu zal het misschien een betekenisloos stroompje zijn maar voor de ontwikkeling van Veldhoven is de Gender van belang geweest.

Voormalige boerderij

Deze voormalige boerderij van het Noordbrabantse langgeveltype is op 8 mei 1967 ingeschreven als rijksmonument.

Fabrikantenwoning

Op Locht 18 staat een woonhuis dat herinnert aan de Veldhovense fabrikantentijd uit de tweede helft van de 19e eeuw.

De Brink van Zandoerle

Zandoerle is gebouwd rondom een beschermd historisch uniek dorpsgezicht. Een rechthoekig plein aan een doorgaande weg die van Oerle naar Knegsel leidt.

De Leeuwenhoff

Aan de Berkt 50 staat de eerste burgemeesterswoning van Oerle, genaamd De Leeuwenhoff. De eerste burgemeester van Oerle, Johannes van Sambeek, laat het in 1811 bouwen.

De Oude Kerkhof, d’Ekker

De Oude Kerkhof in de wijk d’Ekker is één van de oudste historische locaties in de gemeente Veldhoven. Eeuwenlang heeft daar de kerk van Veldhoven-Dorp/Zonderwijk gestaan.

Het Notarishuis

Eén van de oudste en meest karakteristieke panden in de gemeente Veldhoven.

De pastorie van Meerveldhoven

Wie is de ontwerper van de pastorie aan de Kapelstraat-Zuid? Het gemeentearchief en het parochiearchief geven geen uitsluitsel.

De Kers

Daar waar nu uitgaanscentrum De Kers staat, stond vroeger brouwerij/herberg ‘De drie zwaantjes’.

De Steenselse Hut

Locht 120 staat bij oudere Veldhovenaren bekend als de Steenselse Hut. In de 19e eeuw stond er een sobere hut die bewoond werd door de familie Van Ham.

Hendrik Willem Platteel

Dit in 1885 gebouwde pand werd in 1897 door Hendrik Willem Platteel gekocht die er een sigarenfabriekje begon.

J. Limpens Smederij

Smid Jan Limpens betrekt in 1922 met zijn echtgenote Maria Barbara Schoutissen vanuit Eindhoven dit woonhuis met smederij.

Het Koetshuis

Op de splitsing Oude Kerkstraat-Paleisstraat staat sinds 1880 het Koetshuis. De klokgevel met daarin de zesdelige schuiframen vallen het meest op.

Museum ’t Oude Slot

Verscholen in een prachtige wijk ligt, omringd door een gracht, een van de mooiste Rijksmonumenten van Veldhoven.

De Protestantse Pastorie

De naam Protestantse Pastorie verwijst naar de geschiedenis van het pand dat in 1770 werd gebouwd. Maar haar verhaal begint al eerder.

Oude raadhuis

Dit gebouwtje herinnert ons er aan dat Oerle eens een eigen gemeente was.

Villa ‘het Slot’

Deze markante villa werd in 1928 gebouwd naar een ontwerp van de Bossche architect Albert Valk, de broer van de meer bekende Hendrik Valk.

Klooster en pensionaat

Meer dan 100 jaar hebben het klooster en het pensionaat “Onze Lieve Vrouw van Lourdes” het straatbeeld van de Oude Kerkstraat bepaald.

Het Trapjeshuis

Het markante Trapjeshuis is zo genoemd naar de trapgevels aan de zijkant.

De tram

Tussen 1897 en 1937 reed er een stoomtram door de Kempen, van Eindhoven naar Reusel.

De Lindebloem

Op 16 februari 1901 werd bij notaris Hordijk te Vessem door lokale boeren de Coöperatieve Roomboterfabriek “De Lindebloem” opgericht.

De Schaapskooi

“De Schaapskooi” was de laatste herinnering aan het boerenleven op Sondervick.

Huize Ter Eik

Dankzij een verharde weg, een trambaan en de Gender had het een gunstige ligging voor industrieën en was het aantrekkelijk voor fabrikanten in markante villa’s.

Locht 44 en 44a

Op de Locht in Veldhoven staan enkele karakteristieke panden die herinneren aan de industrialisatie die in de tweede helft van de 19e eeuw de dorpen in de Kempen veroverde.

Molen De Adriaan

Op de grens van Meerveldhoven en d’Ekker staat de molen ‘De Adriaan’, een rijksmonument uit 1906.

Zandoerle 30

Zandoerle 30 is een langgevelboerderij van omstreeks 1865. Het is een rijksmonument.

Kapelstraat 8

Door aannemer Pieter van Grootel in zakelijke stijl gebouwde villa naar voorbeelden van de wereldbekende architect Willem Marinus Dudok.

Zandoerle 11

De woonboerderij, meer dan 100 jaar verbonden geweest aan de familie Van de Ven, kent een rijke geschiedenis.

Café De Beurs

Al in de 19de eeuw stonden er tegenover de kerk in Veldhoven-dorp twee cafés: het café van Friedje Verhagen (Dorpstraat 15) en dat van Driek Bijnen (Dorpstraat 17).