Veldhoven onthuld

De Brink van Zandoerle

Veldhoven onthuld is een artikelreeks in het weekblad ‘Thuis in Veldhoven’ over markant Veldhovens erfgoed.

In de geschiedschrijving van Oerle maakt men een onderscheid tussen Kerkoerle en Zandoerle. Zandoerle is het oudst en altijd belangrijker geweest dan Kerkoerle. Zandoerle is gebouwd rondom een beschermd historisch uniek dorpsgezicht. Een rechthoekig plein aan een doorgaande weg die van Oerle naar Knegsel leidt. Rond dit met lindebomen beplantte terrein staan diverse langgevelboerderijen. Van oudsher diende dit plein als marktplaats. Sinds 1972 (bij de terugkomst van het kanon na reparatie) werd hier jaarlijks in het laatste weekend van juni de Sint Jansmarkt gehouden. In 2014 (na 42 jaar) werd de laatste gehouden. De tent was versleten en de inkomsten uit de horeca had men nodig om de markt in stand te houden.

De aanleg van dit plein wordt door historici gedateerd op het jaar 1254. Deze marktplaats is in ieder geval voor het jaar 1281 gesticht. In de 15 e eeuw werd het marktplein “De Plaetze” genoemd. Naar alle waarschijnlijkheid zal het in die periode ook wel bewoond geweest zijn, maar o.a. door oorlogen, natuurlijke rampen en menselijke invloeden moet vastgesteld worden, dat op één uitzondering na alle bestaande kavels dateren uit het kadastraal tijdperk vanaf 1832. Dat neemt niet weg, dat de Minister van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk op 8 mei 1967 een 7 tal objecten op dit plein namens de Monumentenraad in de persoon van de Hr. W.G.M. Reynders, ambtenaar bij de Rijksdienst voor de monumentenzorg te Voorburg als Rijksmonument heeft aangewezen.

MEER VELDHOVEN ONTHULD

Sint-Janstros Oerle

In Oerle wordt het feest van Sint-Jan de Doper al eeuwen gevierd. Vroeger met een bedevaart, nu met het wijden van de Sint-Janstros.

De Ginkgo biloba

In de achtertuin van de Oude Pastorie staat ook een monument en wel een groen monument, de Ginkgo biloba oftewel de Japanse notenboom.

De Gender

Voor veel Veldhovenaren van nu zal het misschien een betekenisloos stroompje zijn maar voor de ontwikkeling van Veldhoven is de Gender van belang geweest.

Voormalige boerderij

Deze voormalige boerderij van het Noordbrabantse langgeveltype is op 8 mei 1967 ingeschreven als rijksmonument.

Fabrikantenwoning

Op Locht 18 staat een woonhuis dat herinnert aan de Veldhovense fabrikantentijd uit de tweede helft van de 19e eeuw.

De Leeuwenhoff

Aan de Berkt 50 staat de eerste burgemeesterswoning van Oerle, genaamd De Leeuwenhoff. De eerste burgemeester van Oerle, Johannes van Sambeek, laat het in 1811 bouwen.

De Oude Kerkhof, d’Ekker

De Oude Kerkhof in de wijk d’Ekker is één van de oudste historische locaties in de gemeente Veldhoven. Eeuwenlang heeft daar de kerk van Veldhoven-Dorp/Zonderwijk gestaan.

Het Notarishuis

Eén van de oudste en meest karakteristieke panden in de gemeente Veldhoven.

De pastorie van Meerveldhoven

Wie is de ontwerper van de pastorie aan de Kapelstraat-Zuid? Het gemeentearchief en het parochiearchief geven geen uitsluitsel.

De Kers

Daar waar nu uitgaanscentrum De Kers staat, stond vroeger brouwerij/herberg ‘De drie zwaantjes’.

De Steenselse Hut

Locht 120 staat bij oudere Veldhovenaren bekend als de Steenselse Hut. In de 19e eeuw stond er een sobere hut die bewoond werd door de familie Van Ham.

Hendrik Willem Platteel

Dit in 1885 gebouwde pand werd in 1897 door Hendrik Willem Platteel gekocht die er een sigarenfabriekje begon.

J. Limpens Smederij

Smid Jan Limpens betrekt in 1922 met zijn echtgenote Maria Barbara Schoutissen vanuit Eindhoven dit woonhuis met smederij.

Het Koetshuis

Op de splitsing Oude Kerkstraat-Paleisstraat staat sinds 1880 het Koetshuis. De klokgevel met daarin de zesdelige schuiframen vallen het meest op.

Museum ’t Oude Slot

Verscholen in een prachtige wijk ligt, omringd door een gracht, een van de mooiste Rijksmonumenten van Veldhoven.

Selstadium

Burgemeester Antonius Janssens liet in 1895 op deze zichtlocatie dit prachtig pand bouwen.

De Protestantse Pastorie

De naam Protestantse Pastorie verwijst naar de geschiedenis van het pand dat in 1770 werd gebouwd. Maar haar verhaal begint al eerder.

Oude raadhuis

Dit gebouwtje herinnert ons er aan dat Oerle eens een eigen gemeente was.

Villa ‘het Slot’

Deze markante villa werd in 1928 gebouwd naar een ontwerp van de Bossche architect Albert Valk, de broer van de meer bekende Hendrik Valk.

Klooster en pensionaat

Meer dan 100 jaar hebben het klooster en het pensionaat “Onze Lieve Vrouw van Lourdes” het straatbeeld van de Oude Kerkstraat bepaald.

Het Trapjeshuis

Het markante Trapjeshuis is zo genoemd naar de trapgevels aan de zijkant.

De tram

Tussen 1897 en 1937 reed er een stoomtram door de Kempen, van Eindhoven naar Reusel.

De Lindebloem

Op 16 februari 1901 werd bij notaris Hordijk te Vessem door lokale boeren de Coöperatieve Roomboterfabriek “De Lindebloem” opgericht.

De Schaapskooi

“De Schaapskooi” was de laatste herinnering aan het boerenleven op Sondervick.

Huize Ter Eik

Dankzij een verharde weg, een trambaan en de Gender had het een gunstige ligging voor industrieën en was het aantrekkelijk voor fabrikanten in markante villa’s.

Locht 44 en 44a

Op de Locht in Veldhoven staan enkele karakteristieke panden die herinneren aan de industrialisatie die in de tweede helft van de 19e eeuw de dorpen in de Kempen veroverde.

Molen De Adriaan

Op de grens van Meerveldhoven en d’Ekker staat de molen ‘De Adriaan’, een rijksmonument uit 1906.

Zandoerle 30

Zandoerle 30 is een langgevelboerderij van omstreeks 1865. Het is een rijksmonument.

Kapelstraat 8

Door aannemer Pieter van Grootel in zakelijke stijl gebouwde villa naar voorbeelden van de wereldbekende architect Willem Marinus Dudok.

Zandoerle 11

De woonboerderij, meer dan 100 jaar verbonden geweest aan de familie Van de Ven, kent een rijke geschiedenis.

Café De Beurs

Al in de 19de eeuw stonden er tegenover de kerk in Veldhoven-dorp twee cafés: het café van Friedje Verhagen (Dorpstraat 15) en dat van Driek Bijnen (Dorpstraat 17).