Uit het hele land waren de genodigden naar museum ’t Oude Slot gekomen voor de afsluiting van het project ‘Een Zeelster Slag’. Tijdens de bijzondere bijeenkomst werd het boek ‘Brabanders: van Afrika tot Zeelst en verder’ gepresenteerd, een verslag van een diepgravend onderzoek naar de herkomst van de inwoners van Zeelst en Meerveldhoven.
Klik op de foto voor een vergrote weergave.
Boek en onderzoeksproject
Het boek is de laatste publicatie van de Heemkundekring ‘Zeelst Schrijft Geschiedenis’. Wim Senders stelde in het najaar van 2012: “Wij van Zeelst, zijn Kelten en die van Veldhoven Germanen!”.
Archivaris Willem Klaassen (1913-2012) concludeerde al in 1971: “De gewoonten en zeden van de oude Zeelstenaren verschilden opvallend van die der omringende dorpen. Men is geneigd aan te nemen, dat men hier in de grijze oudheid te maken heeft met de nederzetting van een apart ras”.
Annelies van Bronswijk kwam najaar 2012 bedanken voor de steun van de heemkundekring bij het onderzoek naar haar wapenoudste Barbara Jacobs. Wim wilde zijn stelling graag nog beter bewezen zien.
Nieuwe kansen
Tegenwoordig kun je met DNA-onderzoek ver de grijze oudheid in, tot wel 200.000 jaar terug. De inwoners van Zeelst/Meerveldhoven waren vanaf halverwege de 17e eeuw vrijwel volledig bekend dankzij het monnikenwerk van heemkundekringlid Ad van Run (1933-2019). Deze had uit kerkelijke boeken (vanaf 1650) en schepenverslagen (vanaf de 15e eeuw) in ruim 40 jaar tijd een enorme database opgebouwd. Eenieder kon bij hem zijn of haar stamboom opvragen. Van hieraf heeft DNA ons verder geholpen. Het werd een ouderwetse wereldreis die ruim 10 jaar zou duren, slechts onderbroken door de Corona-perikelen. Enige beperking was nodig en Veldhoven-Dorp viel uit de boot. Het werd toch weer iets groter dan voorzien. Het oudste doopboek betrof zowel Zeelst als Meerveldhoven. Ruim 50 vrijwilligers hebben onvermoeibaar op de een of andere manier bijgedragen aan de historische, genealogische, heraldische of DNA-aspecten van het project. Zij zijn de helden van dit project.
Unieke opzet
Op zoek naar Kelten is van de 17e eeuwse moeders de baringsreeks (via de dochters) gevolgd tot op heden, van de vaders de achternaamreeks (via de zonen). Een unieke opzet: nooit eerder is een eeuwenoude dorpsbevolking op deze wijze onderzocht. Uiteindelijk verkregen we van twaalf baringsstammen en negentien achternaamstammen wat wangslijmvlies voor DNA-onderzoek bij Genographic. Voor alle DNA-stalen is als bron Annelies van Bronswijk opgegeven, zodat de privacy van de vrijwilligers gegarandeerd bleef. Iedere stam ontving de eigen stamboom, een geregistreerd familiewapen en in dit boek een eigen verhaal over een familielid.
Onverwacht
Het enorme verschil in afkomst, zat niet tussen Zeelst en omgeving, maar tussen vrouwen en mannen. In plaats van ‘Me, too’ werd het ‘Just me’. De vrouwen waren in meerderheid autochtone bewoners, die er al waren lang voordat Kelten en Germanen binnendrongen. De meeste mannen bleken allochtoon. Deze ‘omvolkers’ van het latere Zeelst/Meerveldhoven kunnen voor een derde Keltisch en voor de rest Germaans zijn geweest. Verder heeft het onderzoek het Nederlands College Heraldiek, met steun van Willem van Zon, kunnen overtuigen dat een familiewapen een baringsreeks kan volgen en niet alleen een achternaamreeks. Een novum, iets echt nieuws!
