Actueel

Herdenking bombardement 17 september 1944

Op 17 september werd herdacht dat 79 jaar geleden 19 burgers omkwamen bij een bombardement dat bedoeld was om de bemanning van het afweergeschut rond vliegveld Welschap uit te schakelen.

De geallieerden vreesden grote verliezen als vliegtuigen met parachutisten, op weg naar de brug over het Wilhelminakanaal in Son over het vliegveld zouden vliegen. Het bombardement was de start van operatie Market Garden. Het werd uitgevoerd vanaf grote hoogte (5 km) met fragmentatiebommen, bedoeld om de kanonniers op het geschut rond en niet op het vliegveld uit te schakelen. Op Cobbeek in Zeelst werd geschut verondersteld en werd daarom gebombardeerd.

Reportage Omroep Veldhoven van de herdenking in 2023
De herdenking vond plaats bij het grafmonument op het kerkhof in Zeelst en daarna bij het monument Een donderslag bij heldere hemel op het Meiveld. Omroep Veldhoven heeft een reportage gemaakt van de herdenking op het Meiveld. Bekijk hier de reportage van Omroep Veldhoven.

 

Toespraak Nelli Bloemsma-de Vroom
Sprekend namens de nabestaanden van de slachtoffers vertelde Nelli Bloemsma-de Vroom over de gevolgen van dit bombardement voor de families. 

Onze ome Wim

Onze ome Wim is de broer van onze moeder. (Hier naast mij zou mijn broer Will staan die naar ome Wim vernoemd is, maar zijn schoonvader is gisteren overleden vandaar dat mijn zus hier nu is). Net zoals mijn broer zijn er nog drie neven meer die zijn naam dragen: Wim van Lieshout, Wim de Wit en Wim van Glabbeek.

Dit zijn onze herinneringen:
Zolang als wij weten praatte onze moeder over ome Wim. Ze was 15 jaar toen haar broer overleed door het bombardement op 17 september 1944.

Het was een groot gezin van 14 kinderen. Op de bewuste zondag was mijn oma na het ontbijt bezig met het bereiden van het eten voor later op de dag. Een aantal gingen er naar de kerk. Ome Wim pakte snel iets van dat eten weg. Oma vroeg het terug te leggen omdat ze anders straks niet genoeg had. Dat deed hij en vrolijk lachend vertrok hij samen met zijn kameraad Noud Louwers naar buiten. Daar hoorden ze volop geluid richting vliegveld, ze moesten weten wat dat was en gingen erop af! En toen vielen de bommen!

Even later riepen mensen naar oma dat haar zoon Adriaan getroffen was door de bommen. Waarop oma zei: dat kan niet want die loopt daarbuiten in de hof. Vooral voor buitenstaanders leken haar 6 zoons op elkaar.

Maar korte tijd later kwam toch het verschrikkelijke bericht dat een andere zoon betrokken was bij het bombardement. Gelijk is oma richting Hoogepat gelopen. Ze woonde zelf in de Heuvelstraat en zo vond ze ome Wim haar zoon en zijn vriend Noud op de Hoogepat. Ze waren al overleden. Ze knielde neer bij ome Wim en zei: “Och munne jongen toch”. Deze woorden heeft onze moeder zo vaak herhaald.

Mijn oma heeft heel veel last gehad van het feit dat ze ome Wim vroeg dat eten terug te geven. Had ik hem dat maar laten houden zei ze vaak. Ook met het tafel dekken zei ze vaak: Op deze plek hoef ik geen bord meer neer te zetten”. Eten heeft voor haar sindsdien een ander betekenis gekregen. Ook voor onze moeder. Zij zorgde ervoor dat wij altijd goed te eten hadden.

De meeste slachtoffers werden hier in Zeelst op het kerkhof begraven. Mijn oma was klein van gestalte en door polio liep ze moeilijk. De begrafenis was een enorme drukte. Er liepen geestelijken, misdienaars, en vele familieleden en genodigden voor haar. Mijn eigen jongen heb ik niet begraven zien worden door de drukte en de mensen die voor me stonden zei ze later.

Zowel in ons gezin als in de gezinnen van onze ooms en tantes was het overlijden van ome Wim een rode draad die altijd overal tussendoor liep. Het heeft zoveel impact gehad. Ook heeft het heel lang geduurd voordat er duidelijkheid kwam hoe dat bombardement eigenlijk tot stand kwam. Er gingen vele verhalen de ronde over wat er gebeurd was en door wie. Er waren toen ook veel minder mogelijkheden om dat te achterhalen en het leven ging door. De wederopbouw moest van de grond komen. Bij de meesten werd er niet veel over gesproken.

Later toen ik op de Merefelt werkte mocht ik op huisbezoek bij een mevrouw die woonde in de Heuvelstraat. Al snel kwam het gesprek op het bombardement.
Ze vertelde me dat ze als jong meisje door haar ouders naar een man werd gestuurd die bij het bombardement zijn vrouw en drie kinderen had verloren. Je bent daar harder nodig dan hier zeiden ze haar. Nu niet meer voor te stellen maar voor die tijd meer gebruikelijk. Ze vond het spannend en kon een andere invulling aan haar leven geven. En zo ging ze bij die man wonen om het gezin van hem en een overgebleven kind draaiende te houden.

Ze is later met deze man getrouwd en samen hebben ze nog een kind gekregen.
Zelf vond ze het maar allemaal heel gewoon. Heeft dat met veel liefde gedaan. Maar ik vertelde haar dat ik dat niet zomaar heel gewoon vond. Zo als jong meisje naar een man gaan voor dag en nacht die net zijn vrouw en drie kinderen had verloren. Dat is echt heel bijzonder vertelde ik haar. Je nam zijn verdriet, zijn gemis, zijn huishouden e.d. zomaar op je schouders. Ik vertelde haar dat ik dat wel een onderscheiding waard vond. Zo had ze er zelf nooit over gedacht en blijkbaar niemand. Maar ik vind dit meer dan de moeite waard om dit tegen jullie allemaal te vertellen. Zo hielpen de mensen elkaar vroeger. Iets waar wij vandaag de dag een voorbeeld aan kunnen nemen.

Alle slachtoffers die wij vandaag hier herdenken zijn al die jaren enorm gemist en hebben allemaal hun eigen verhaal. Zelfs nu bij de 2de en 3de generatie zitten de herinneringen nog diep en lieten hun sporen na. Nu we weer dagelijks met de oorlog geconfronteerd worden is het onze plicht om ten minste te proberen dat zo’n bombardement als hier in Zeelst nooit meer mag gebeuren.

Fijn dat jullie naar me luisterden, dankjewel.

Nelli Bloemsma-de Vroom, nabestaande van Wim van Laarhoven

 

Reportage Omroep Veldhoven over het bombardement in 1944
Over het bombardement in Zeelst van 17 september 1944 is zestig jaar stilte geweest. In de getroffen families werden de gebeurtenissen doodgezwegen. Wellicht omdat de bommen afkomstig waren van de ‘goeden’, de geallieerden. Je moest hen dankbaar zijn voor de bevrijding. Spreken over het bombardement zou ondankbaar zijn. Na de oorlog moest er ook opgebouwd worden, schouders eronder en doorgaan. Tijd voor verwerking werd niet genomen. Pas in 2004 is er voor het eerst een gezamenlijke bijeenkomst geweest van nabestaanden. Toen bleek dat er bij hen veel leefde. Dat gold ook voor de tweede en derde generatie.

Tiny Renders is nabestaande. Zijn grootouders kwamen om bij het bombardement. Hij vertelt over het grote stilzwijgen en de impact daarvan.

Mieke van Lisdonk is lid van de Werkgroep Herdenking 4 mei. Sinds 2004 is de herdenking van 17 september daaraan toegevoegd. Jaarlijks verzorgt de werkgroep sindsdien twee herdenkingen van de oorlog en de slachtoffers. De eerste is op 4 mei tegelijk met de landelijke dodenherdenking. Op 17 september worden de 19 slachtoffers uit Zeelst herdacht. Bekijk hier de reportage.

 

OVERIG NIEUWS

Het straatnamenboek is er

Ons nieuwe boek Wegwijs in Veldhoven werd vrijdagmiddag 24 november gepresenteerd. Mevrouw Van Rooij-Schats en Jan Bressers ontvingen de eerste exemplaren.

Erfgoed beschermen

Op verzoek van de gemeente hebben wij Wil Coolen voorgedragen om onze belangen te behartigen in de adviescommissie omgevingskwaliteit.

Smokkelen in Brabant

Als introductie op het lespakket voor basisscholen in het kader van Heel Nederland Leest vertelden wij kinderen over smokkelen vanuit de verhalen die we zelf in de krant lazen en die we van onze ouders hoorden.

Wegwijs in Veldhoven

De nieuwe publicatie van Erfgoedhuis Veldhoven is een kijk-, lees- en zoekboek van alle (ruim 800) Veldhovense straten. Het verschijnt eind november.

100 jaar Veldhoven op YouTube

Sinds kort is op ons YouTubekanaal de film te zien van Francien Somers over 100 jaar Veldhoven. Dankzij dit unieke document leer je op lichtvoetige wijze Veldhoven kennen in 17 minuten.

Uitslag Straatnamenkwis

Onze Straatnamenkwis bleek niet voor iedereen even gemakkelijk. Bekijk hier de juiste antwoorden.

Stille getuigen

Het huis op het adres Heuvelstraat 57a in Zeelst heeft een beschadiging in de stenen boven de voordeur door het bombardement van 17 september 1944. Tijdens een renovatie van het dak van het huis kwamen nog meer beschadigingen aan het licht.

In Memoriam Toon Hopstaken

Ons bereikte het trieste bericht dat Toon Hopstaken, in het verleden een energieke vrijwilliger van Heemkundekring Zeelst Schrijft Geschiedenis is overleden op 92-jarige leeftijd.

Herinneringswandeling

Op donderdag 21 september is het Wereld Alzheimer Dag. In Veldhoven organiseren SWOVE, Erfgoedhuis Veldhoven en de Bibliotheek Veldhoven op maandag 18 september een herinneringswandeling.

Herdenking 17 september

De Werkgroep Herdenkingen Veldhoven 4 mei en 17 september nodigt u uit op zondag 17 september 2023 voor de Herdenking van het bombardement op Zeelst.

Veldhovens levend erfgoed

Open Monumentendag kent dit jaar een bijzonder levendig programma. Het thema is namelijk immaterieel erfgoed. Daarbij kun je denken aan culturele gebruiken, tradities en ambachten.

Het archief van Frans Waarma

De familie Waarma heeft het zorgvuldig bewaarde archief van Frans Waarma (1917-1999) overgedragen aan Erfgoedhuis Veldhoven.

Onderwijs 100 jaar geleden

Bekijk nu ruim 100 historische foto’s uit de eerste helft van de vorige eeuw op de beeldtafel van de bibliotheek.

Nieuwe bestuursleden

Op de laatste ledenvergadering zijn twee nieuwe bestuursleden benoemd: Jan van den Boom (links) en Jan van Gestel. Ze stellen zich voor.

Jan Bressers lid van verdienste

Jan Bressers is tijdens de Algemene Ledenvergadering op 16 maart 2023 bij zijn aftreden als bestuurslid benoemd tot lid van verdienste.

Jaarboek Veldhoven-Dorp 2022

Op vrijdagavond 18 november a.s. vindt in D’n Bond (Rapportstraat 29) de presentatie van het Jaarboek Veldhoven-Dorp 2022 plaats.

Verbonden levenslopen: bruid en bruidegom

Na het onderzoek in de begraafboeken vanaf 1780 tot 1811 en de Overlijdensregisters 1811-1880 hebben we deze zomer vooral gewerkt met de trouwboeken en de Huwelijksregisters 1780-1840.

Bombardement herdacht

Bij de jaarlijkse herdenking van het bombardement op 17 september in 1944 in Zeelst was dit jaar voor het eerst sinds Corona weer iedereen welkom.

Herdenking 17 september

Zoals elk jaar wordt het bombardement in Zeelst op 17 september 1944 herdacht. Aansluitend is er een lezing in de Schalm.

Graffiti bij Veldhovens erfgoed

Met opvallende tijdelijke krijtgraffiti brengen we tijdens Open Monumentendag op een ludieke manier de website geheimenvanveldhoven.nl onder de aandacht.

Open Monumentendag

Open Monumentendag vindt plaats in het weekend van 10 en 11 september. In samenwerking met Museum ’t Oude Slot stellen we tijdens dat weekend verschillende ‘monumenten’ open.

ANBI-Cultuurstatus

Op 29 april 2022 hebben we van de belastingdienst bericht gehad, dat aan ons de ANBI-cultuurstatus is toegekend.

Jaarboek Veldhoven-Dorp 2021

Bestelde boeken kunnen op 19 december worden opgehaald bij D’n Bond. Vanaf 20 december is het boek te koop bij Primera in de Kromstraat, zolang de voorraad strekt.

Boek Veldhoven 100 uitverkocht

Veldhoven 100 is een uitgave van Erfgoedhuis Veldhoven over de Veldhovense geschiedenis. Ruim 250 pagina’s met vele historische foto’s.

In Memoriam Felix de Vries

Op 5 november is Felix de Vries overleden in de hospice van huize Merefelt. Zijn vrouw Annie, al heel veel jaren tobbend met haar gezondheid, overleed drie dagen later.

Steun ook de Geheimen

Wie nog een stem overheeft, zou daar de Stichting Geheimen van Veldhoven erg blij mee maken!

100 jaar vieren

In september hoopt Veldhoven verschillende activiteiten rondom 100 jaar Veldhoven eindelijk groots te kunnen vieren.

Erfgoedhuis Veldhoven opgericht

Wij vieren 100 jaar Veldhoven met de oprichting van Erfgoedhuis Veldhoven, een vereniging met als doel het Veldhovens erfgoed te beschermen en kennis over heemkunde te delen.

Veldhoven 100 jaar

Erfgoedhuis Veldhoven publiceert een artikelenreeks in het Veldhovens Weekblad.

Boek Veldhoven nu online

De online versie biedt de mogelijkheid om in het omvangrijke document te zoeken op bijvoorbeeld jaartal, naam, straat, etc.