De medewerkers van Museum ’t Oude Slot beschouwen de locatie aan de Hemelrijken als het mooiste plekje van Veldhoven. Het ligt er in een prachtomgeving en kent een rijke historie. Het museum jubileert dit jaar dubbel, hoe zit dat?
Adellijck Huys
Begin jaren 60 zijn er plannen om de oude boerderij – waaruit Museum ’t Oude Slot is voortgekomen – af te breken in verband met een geplande nieuwbouwwijk. Op initiatief van Ton Vromans kan de historische boerderij met stal schuur en bakhuis behouden blijven. Historisch omdat de boerderij in 1825 gebouwd is op de resten van het Adellijck Huys oftewel ’t Slot van Zeelst, eind 16e eeuw gebouwd door Goyart van Eyck. Bij een verkoop in 1698 wordt het omschreven als een seer plaijsant adellijck huis met sijn graften ende ophalende bruggen.
Op 14 december 1819 koopt Wilhelmus Keijzers het in verval geraakte Adellijck Huys. Het wordt omstreeks 1825 gesloopt waarbij de gracht gedeeltelijk wordt gedempt. In 1946 is het overgebleven deel van de gracht gedempt met het puin van het gemeenschapshuis dat in de oorlog was gebombardeerd.
Museumfunctie
In 1964 verkoopt de familie Van den Boomen (erfgenamen van de familie Keijzers) de historische hoeve aan de gemeente Veldhoven. In hetzelfde jaar begint een groepje amateurarcheologen onder leiding van Ton Vromans met opgravingen naar overblijfselen van het oude Adellijck Huys. De gracht wordt leeggehaald en de vondsten uit de gracht worden gedetermineerd en tentoongesteld in het bakhuis van boerderij ’t Slot.
Met enige goede wil kan gezegd worden dat de oude boerderij daarmee een museumfunctie krijgt. Het museum in wording wordt geheel beheerd door vrijwilligers. Op 21 november 1966 krijgt de boerderij met de bijgebouwen, de hof en de poortopening onder het rieten dak de status van rijksmonument. De inmiddels door de vrijwilligers opgerichte Stichting ’t Oude Slot krijgt van de gemeente Veldhoven officieel de beschikking over de boerderij met opstallen om er een museum in te richten, museum ’t Oude Slot. Onderhoud en herstel komen voor rekening van de gemeente, de aankoop van nieuwe stukken moet gebeuren met de steun van donateurs. Een donateur uit Breda maakt het zelfs mogelijk om in 1967 een nieuwe gracht te graven, ongeveer op de plaats waar hij vroeger lag.
Archeologische werkgroep
De opgravingen van de amateurarcheologen hebben de aanzet gegeven tot het museum en omgekeerd heeft de oprichting van het museum hen gestimuleerd om hun activiteiten uit te breiden als Archeologische Werkgroep ’t Oude Slot die in 2010 opgaat in de in 2004 opgerichte Stichting Zeelst Schrijft Geschiedenis. Sommige leden van de werkgroep hebben later van hun hobby hun beroep gemaakt waaronder Nico Arts.
Gemeentemuseum
Het enthousiasme van de tientallen vrijwilligers krijgt steun van de gemeente Veldhoven en leidt begin jaren 70 tot plannen om van de oude boerderij een echt museum te maken.
De zaken worden onder de noemer ‘gemeentemuseum’ beroepsmatiger aangepakt. De boerderij met bijgebouwen wordt in 1973-1974 gerestaureerd. Het plan van architect Vermeulen uit Veldhoven wordt onder leiding van aannemer Bullens uit Oirschot uitgevoerd door een grote groep vrijwilliger die er al hun vrije tijd in steken. Op 30 november 1974 wordt Gemeentemuseum ‘t Oude Slot feestelijk geopend door burgemeester Gerard Elsen. De professionalisering gaat daarna verder met restauratiewerkzaamheden in 1977. Sinds 7 september 1998 is het museum verzelfstandigd en wordt het beheerd door Stichting Museum ‘t Oude Slot.
Twee jubilea
Het is lastig om vast te stellen wat we nu precies moeten zien als de start van Museum ’t Oude Slot. Misschien moeten we dit jaar voor de zekerheid twee jubilea vieren: het diamanten jubileum voor de aanzet van het museum in 1964 en het gouden jubileum voor de start van het ‘echte’ museum in 1974. Tweemaal proost!
