“Het gat van Veldhoven is gedicht” meldde het Eindhovens dagblad op 29 september 1978, daags na de officiële opening van het Citycentrum. De eerste fase van een stedelijke ontwikkeling die op 19 oktober 1983 werd voortgezet met de afronding van de tweede fase, 40 jaar geleden.
Er volgden nog twee fases. In de jaren 80 werden onder meer het politiebureau en het gemeentehuiscomplex inclusief De Schalm en de bibliotheek geopend. In 1991 worden de plannen ontwikkeld en in uitvoering genomen van de vierde fase, de City Passage.
Geschiedenis
Veldhoven is in de jaren 60 een fusiegemeente van (gemakshalve) vier kerkdorpen met centraal daartussen braakliggend terrein. Die ruimte biedt de unieke kans om een volledig centrumplan op te stellen. In 1971 bestaat de gemeente 50 jaar. De gemeenteraad stelt vast dat de afwezigheid van een echt centrum, een hart, zeer gevoeld wordt. Zij besluit samen met het bedrijfsleven het centrumplan te ontwikkelen.
Zo’n centrum is hard nodig om twee redenen. Elk winkelgebied in de kerkdorpen was te klein om de groeiende behoefte aan winkels te dekken. Nog belangrijker: de tomeloze groei van de gemeente. Bij oplevering van de eerste fase telt Veldhoven ruwweg 32.000 inwoners, bij fase 3 rond de 40.000. Per 1 januari 2023 telde Veldhoven 46.417 inwoners. Zij willen allemaal een prettige woonomgeving met onder meer sociale, culturele en economische voorzieningen.
Koning Klant
Succes verzekerd, zou je zeggen, maar vanaf het prille begin waren er ook zorgen. Zou het hart aanslaan en Koning Klant een warm gevoel kunnen bieden? Zo was er ronduit angst bij de middenstand voor het nabije en ook nieuwe winkelcentrum Kastelenplein. Overigens: de Kempische middenstand maakte zich zorgen over de bedreiging van het Citycentrum voor hun winkels.
Die vrees blijkt ongegrond. Toch kampt, net als de meeste winkelgebieden in Nederland, het Citycentrum met een teruglopende belangstelling. De reden? Het leven van Koning Klant is ingrijpend veranderd. Internet, een bijna 24 uurseconomie en voltijd werkende partners maken een einde aan vaste patronen zoals koopavond en koopzondag. Het dagelijks leven in regelmaat wijzigt in praktische invulling van de dag. Dat zie je terug in de winkelcentra en in het straatbeeld met maaltijdkoeriers en bezorgbussen.
Brand
Een dieptepunt in het bestaan van het Citycentrum is de uitslaande brand op 27 november 1990 waarbij Blokker en enkele aanpalende winkelpanden volledig uitbranden. De brand maakt in Veldhoven grote indruk.
Architectuur
Het Citycentrum kenmerkt zich door een uniek ontwerp. Uitgangspunt was niet de toenmalige gebruikelijke grootschaligheid maar de menselijke maat. Winkels, daarboven woningen. Zij vormen een eenheid in vormgeving door trapportalen, door doorkijkjes naar het Burgemeester Elsenpark en naar de lommerrijke Heerbaan-Bossebaan. Beeldbepalend zijn verspringende gevels, terrassen met plantenbakken en wisselende dakhoogten. Toch blijft het centrum ietwat anoniem, onzichtbaar. Bouwpastoor burgemeester Elsen hoopte dat “zijn” centrumplan zou leiden tot een stadshart. Dat bouw je niet, wist hij, maar groeit. Gemeente, bewoners en winkeliers werken opnieuw samen in de ontwikkeling van het winkelcentrum tot een verblijfsgebied. Je gaat ernaartoe om er te recreëren, te sporten. En om te winkelen. Koning klant vindt er straks de ruimte om in de hectiek van de dag even een pas op de plaats te maken.
Foto: De opening van de eerste fase Citycentrum in 1978.