Zoeken
Sluit dit zoekvak.

Veldhovens geweten

Veldhovens geweten is een artikelreeks in het Veldhovens Weekblad over bijzonder Veldhovens erfgoed.

Ploegwedstrijden, levende historie

Ploegwedstrijden zijn in Veldhoven al vele decennia een begrip. In 2023 werd op het terrein nabij de Vooraard aan de Oerse Baan de 67e editie gehouden. Bij de eerste wedstrijd in 1957 zijn het de paarden die de ruime overhand hebben. Georganiseerd door de R.K.J.B., de Rooms Katholieke Jonge Boerenstand. In Zeelst zijn er destijds maar twee boeren bij de hele boerenstand die een trekker hebben. Alle jonge boeren die thuis een boerderij hebben doen mee. Later komen er meer trekkers bij en verdwijnen de paarden.

R.K.J.B. wordt KPJ
Als in de jaren 60 steeds meer plattelandsjongeren niet meer van ‘boeren kom af’ zijn, wordt de naam van R.K.J.B. gewijzigd in KPJ, de Katholieke Plattelands Jongeren. Er zijn afdelingen in Oerle en Zeelst en KPJ Zeelst houdt de ploegwedstrijden in ere.

Grote deelname
KPJ Zeelst weet de ploegwedstijden tot grote hoogte uit te bouwen. Daarbij helpt het dat zij een wereldkampioen ploegen in haar midden heeft. Zijn naam Rinus Schoonen, maar daarover een ander keer meer.
In de hoogtijdagen, de jaren 80 kennen de ploegwedstrijden van de KPJ ruim 65 deelnemers. Deelname staat open voor alle inwoners van de gemeente Veldhoven
Het evenement vindt steevast plaats op de eerste zondag van november. Om iedereen te kunnen laten deelnemen is ruim 6 ha landbouwgrond nodig. Er wordt geploegd in de categorieën tractoren 1- , 2- en 3-schaarswentel, 2-schaarsrondgaande, ploegen met paard, freesploegen en historische tractoren.

Woningbouw
De oprukkende woningbouw in Veldhoven zorgt ervoor dat de organisatie meerdere malen op zoek moet naar nieuwe terreinen. Begonnen aan de Verkavelingsweg (inmiddels Eindhoven) wordt verhuisd naar o.a. het Muggenhol en later het Akkereind. Daar kan bijna twee decennia jaar lang, tot 1988, grond gebruikt worden van de gemeente Veldhoven. Als ook daar woningbouw oprukt, wordt het steeds opnieuw zoeken naar de spaarzamere en beschikbare landbouwgrond. Van 2005 tot 2022 vinden de wedstrijden plaats op de Grote Aard te Oerle.

Minder deelnemers
De sterke groei van het aantal woningen in Veldhoven zorgt ervoor dat steeds meer boeren hun bedrijven en grond verkopen aan de gemeente of projectontwikkelaars. Minder boeren betekent minder landbouwgrond en daardoor minder deelnemers. Er wordt nu nog geploegd in de categorieën historische en moderne tractoren. Het aantal deelnemers blijft de laatste jaren stabiel. Tien tot vijftien. De oudste deelnemer Mart Snelders – in 2023 80 jaar geworden – is al tientallen jaren lid van de organisatie. Maar er komt een moment, wellicht niet eens zo ver weg in de toekomst, dat deze mooie immateriële erfgoedactiviteit in Veldhoven niet meer te zien zal zijn.

Foto: Thom van Leeuwen uit Zeelst neemt deel aan een ploegwedstijd. Hij was vanaf zijn dertiende actief op de boerderij.

MEER ARTIKELEN

Het katholieke leven van kinderen

In Oerle is rond de jaren 50 iedereen katholiek, op één gezin na, maar dat woont op de dorpsgrens met Veldhoven, dus “goed aan ene kant.” De kinderen van dit gezin zitten ook niet op de dorpsschool Sint Jan Baptist.

Lees meer

Bevallen in de bedstee

In  de 19e eeuw is de babysterfte hoog, zeker in arme gezinnen op het platteland. De open haard en de lichaamswarmte zorgen in de winter voor verwarming.

Lees meer

Koningshof

Koningshof geniet tot over de landsgrenzen bekendheid als NH hotel, maar de naam Koningshof is ook verbonden aan het voormalige klooster met middelbare scholen.

Lees meer

Wereldkampioen Rinus Schoonen

Het overkomt niet veel mensen dat ze gelukgewenst worden door twee premiers. En zeker niet binnen drie dagen. In 1968 viel die eer wel te beurt aan Rinus Schoonen.

Lees meer

Het Hendrinepeike

Op de hoek van het Mariapad aan de zijgevel van Van Vroonhovenlaan 40 hangt een houten straatnaambordje met de naam Hendrinepeike. Wie was die Hendrine?

Lees meer

Het verdwenen schilderij

Eeuwenlang heeft in de R.K. pastorie van Veldhoven-Dorp een schilderij gehangen waarop de familie Bertrandt staat afgebeeld. Naar één van de afgebeelde familieleden – Carolus Bertandt – is in Veldhoven in 1967 een straat vernoemd, de Pastoor Bertrandstraat. Tegenwoordig hangt het schilderij in de abdij van Postel.

Lees meer

KPJ Sportdagen van weleer

De KPJ (Katholieke Plattelands Jongeren) is in de jaren twintig van de vorige eeuw ontstaan uit de Rooms Katholieke Jonge Boerenstand (RKJB) en de Boerinnen Jeugd Bond (BJB). De activiteiten zijn destijds gericht op het kunnen runnen van een boerderij of een tuinderij, maar ook sportdagen, zomerkampen en ploegwedstrijden.

Lees meer

Soldaten in de Kempen

Ze waren welkome gasten in september 1944, maar in de loop van haar geschiedenis heeft de Kempen ook veel last gehad van legers die door de regio trokken en er huis hielden.

Lees meer

“It is mei sizzen net to dwaen”

Merefelt, hoogste etage, uitzicht over Veldhoven. Ideaal voor een ‘starter’ op de woningmarkt, maar ook voor een moeder en oma van 98. Sjoerdje Beerens – ze leefde in drie culturen – voelt zich er thuis. Zij vertelt waarom.

Lees meer

Extreem weer in Veldhoven: dakstro als veevoer

We klagen graag over het weer: te heet, te nat, te koud, te droog. Afgelopen winter stond in het teken van de wateroverlast. Overheidsmaatregelen vangen dan de ergste schade op zodat de lasten voor de burger worden beperkt. In het verleden waren de klappen groter.

Lees meer

Op de markt is een gulden…

“Uiteraard is er een gemeentelijk Marktreglement,” zegt marktmeester Jeroen Sanders van de weekmarkt in het Citycentrum. “Maar de gezamenlijke marktkooplui hebben ook met elkaar praktische afspraken gemaakt. Zij kennen de regels en weten wat werkt in de praktijk.

Lees meer

D’r is gin schonder plekske op de wirreld

Ieder jaar vindt in Nederland op 11 november een aardverschuiving plaats. Vanaf die datum worden veel plaatsen opeens aangeduid met een bijnaam, en dat blijft dan zo tot en met carnaval. De carnavalsnaam voor Veldhoven wordt ‘Rommelgat’ en het carnavalskrantje krijgt de naam ‘de Rommelpot’.

Lees meer

Ongenode buitenlandse gasten en petazzi

Stel je voor: de gemeente laat weten dat zij vanwege een ernstig woningtekort jouw huis heeft aangewezen voor huisvesting van vier mannen. Niemand wacht op zo’n toewijzing. In de oorlog was dat een normale procedure.

Lees meer

De eerste generatie Oekraïnse migranten

Migranten staan hoog genoteerd in de politieke agenda. Sommige Veldhovenaren boden en bieden onderdak aan Oekraïners. Hoe ging en gaat Veldhoven om met deze buitenlanders? Erfgoedhuis Veldhoven vraagt Veldhovenaren naar hun ervaringen als migrant of nauw betrokkene bij migratie.

Lees meer

Een memorabel jaar voor PVGE Veldhoven

De PVGE is een federatie van zeven verenigingen voor senioren in de regio Eindhoven met als motto: samen actief zijn op het gebied van hobby, sport, ontmoeten, reizen, kunst en cultuur, muziek en lezingen om “bij de tijd” te blijven.

Lees meer

We goan wir rommelen in ’t gat

Het door Sjef Eikemans en Sjef Smolders in 1961 op het verzoek van de gemeente opgerichte organiserend comité geeft zichzelf de naam van ‘de Frotters’, ontleend aan de toen nog bloeiende sigarenindustrie; men noemt iemand die hierin werkzaam is unne Frotter.

Lees meer

Weversliedjes

Dat hand- of huiswevers een armoedig bestaan hadden blijkt uit officiële stukken maar ook uit liedjes uit die tijd. In 1834 staan er in Zeelst 49 huizen waarvan bekend is dat de eigenaar wever van beroep is. De landmeter van het kadaster tekent hierbij aan dat het om slecht gebouwde huizen gaat waar de linnen- en pellenwevers wonen

Lees meer

Koning Klant werd praktisch

“Het gat van Veldhoven is gedicht” meldde het Eindhovens dagblad op 29 september 1978, daags na de officiële opening van het Citycentrum. De eerste fase van een stedelijke ontwikkeling die op 19 oktober 1983 werd voortgezet met de afronding van de tweede fase, 40 jaar geleden.

Lees meer

De Onze Lieve Vrouwedijk versus De Run 5100

Soms gaan straatnamen heel lang mee. In wat sinds 1921 de gemeente Veldhoven is, komen we in de 16e eeuw straatnamen tegen die we nog herkennen: Sittersewech, Eyndhovesche wech, Muggenhoelstraet. Een straatnaam met een lange geschiedenis en een bijzondere status is de Onze Lieve Vrouwedijk.

Lees meer

Een donderslag bij heldere hemel

Op de zonnige ochtend van zondag 17 september 1944 wordt de bevolking van het kerkdorp Zeelst opgeschrikt door een geallieerd bombardement. Bij het bombardement zijn 19 burgerslachtoffers te betreuren. Nog ieder jaar worden op 17 september de slachtoffers herinnerd en herdacht.

Lees meer